Nếu vị cố vấn này đã từng đưa ra những chỉ dẫn chính xác đối với những sự việc trước đây, thì chúng ta thường đặt nhiều tin tưởng vào những lời khuyên vị này đưa ra. Chúng ta hãy học cách tư duy với hệ thống thông tin hai thứ bậc này. Người này cũng là người đứng bên cạnh tấm bản đồ và chỉ ra những lựa chọn thay thế nảy sinh.
Ví dụ, nếu chúng ta cho rằng tiếng ồn của chiếc máy bay Boeing 757 ảnh hưởng lớn tới chặng bay của hành khách, chúng ta sẽ coi thông tin đó là quan trọng và sẽ tiến hành kiểm nghiệm lại điều đó. Họ thường bắt đầu những cuộc họp với chiếc mũ đỏ để tạo cơ hội cho mọi người bày tỏ cảm xúc. Có những người luôn luôn nghĩ tốt về một người khác ngay cả khi người này đã lừa gạt họ.
Một nhiệm vụ tư duy có thể ở diện hẹp nhưng cũng có thể ở điện rộng. Chúng ta chia thời gian để lần lượt xem xét những hiểm hoạ (Mũ đen), tìm kiếm những ý tưởng mới (Mũ xanh lá cây), tập trung vào xử lý thông tin (Mũ trắng). Người ta cũng cho rằng một người như vậy phải là người có chủ đích và chỉ xem xét bản thân sự việc, không liên quan gì đến cảm xúc, tình cảm cá nhân.
Trong cuốn sách này, tôi không đề cập tới cấc phương pháp khác nhau để thiết kế ý tưởng và giải quyết vấn đề. Rất có khả năng xảy ra - nhận định được đưa ra dựa trên kinh nghiệm và những gì chúng ta đã biết. Sự khích động không phải là những tư duy ngớ ngẩn hoặc trái với lôgíc.
Người suy nghĩ đội chiếc mũ vàng và tuân theo những yêu cầu của nó để trở thành một người tích cực và lạc quan. Giờ chúng ta cần chỉ ra tất cả những vấn đề tiềm tàng, những trở ngại và những khó khăn để chúng ta lên kế hoạch vượt qua những trở ngại đó. Tôi muốn nhấn mạnh lại với các bạn rằng bạn chẳng cần phải là người thông minh thì mới có thể đưa ra những đề xuất xây dựng theo quan điểm chiếc mũ vàng.
Ví dụ, nếu chúng ta cho rằng tiếng ồn của chiếc máy bay Boeing 757 ảnh hưởng lớn tới chặng bay của hành khách, chúng ta sẽ coi thông tin đó là quan trọng và sẽ tiến hành kiểm nghiệm lại điều đó. … Tại sao chúng ta lại gặp khó khăn trong việc quyết định lựa chọn một trong những phương án thay thế đó? Các kỹ xảo yêu cầu của lối tư duy mới lạ (những dạng khác nhau của sự công kích và sự chuyển dịch) dựa trực tiếp trên hệ thống khuôn mẫu cư xử.
Phần đông mọi người là một người có suy nghĩ tích cực khi họ đưa ra những suy nghĩ để ủng hộ ý tưởng của chính bản thân họ. …Viễn cảnh tốt nhất có thể là lãi xuất sẽ tăng lên nhanh trong và giá trị của khoản tiền vay có thể chuyển đổi với lãi suất ấn định của chúng ta sẽ khiến ngôi nhà này dễ dàng bán được. …Sẽ nguy hiểm nếu công ty mới thành lập đó chào dịch vụ bảo hiểm đơn giản.
Chiếc mũ trắng tư duy thường được đem sử dụng tại thời điểm bắt đầu một cuộc họp nhằm Tư duy mũ xanh da trời có thể xác định những vùng trọng tâm cần đến những khái niệm mới. … Sử dụng những chiếc mũ xanh của anh và nói xem anh nghĩ như thế nào về điều chúng ta đang làm.
Chiếc mũ đen ngăn không cho chúng ta làm những việc trái pháp luật, nguy hiểm, không đem lại lợi nhuận, gây ô nhiễm và những cách sử xự bất lợi khác. Chiếc mũ đen đồng nghĩa với việc hãy cẩn trọng chỉ ra những khó khăn tiềm tàng của sự việc để tìm cách chuyển hướng sang chiếc mũ vàng (cân nhắc đến lợi ích, giá trị và những mặt tích cực). Điều này, hẳn nhiên, đi ngược lại với lối tư duy chiếc mũ trắng.
Nó đòi hỏi sự cân bằng hai giá trị xung đột nhau. Không phải là mọi người đã mất sự hăng hái trong công việc này mà nó diễn ra giống như việc một quả bóng cao su bì xì hơi dần dần. Trong thực tế có nhiều sự chồng chéo giữa những chiếc mũ khác nhau và chúng ta không tỏ ra là một người quá mô phạm.