Sợ e trong khi ta muốn tìm sự sạch sẽ, giải sầu cho thân xác, tâm hồn, ta phải chuốc thêm những vết nhơ và khổ não. Chương trình của họ là ăn, ngủ, chơi, bài tiết. Aùi tình tàng trữ nhục tình có năng lực giúp người bạn trai thể hiện nhiệm vụ làm cha.
Nhưng sao tôi vẫn hồ nghi kẻ có cốt tủy kỳ dị khó sửa quá. Một số đông bạn trai ngày xưa và ngày nay cũng có một thiểu số vấn đề lòng mình rung động yêu đương với bao nhiêu mộng vàng, nhưng họ chờ sự quyết định tối hậu của cha mẹ. Bởi đầu óc siêu thoát họ thấy cách chung cuộc đời là ảo mộng, giả dối, không có cái gì đáng tha thiết.
Lúc ấy đừng đem hình phạt, uy quyền đ àn áp họ. Có một điểm tâm lý sâu xa nầy là đối với người càng ruột thịt người ta càng ngại nhìn nhau, bàn tâm sự, mưu tính lý tưởng với nhau. Những xao xuyến tâm hồn vì lo ăn chơi, lo làm dáng, lo khiêu gợi, tán tỉnh, nô lệ mỹ nhân còn là có đầu óc mất khả năng phán đoán, sắc sảo, cảm hiểu xâu xa.
Bà ngồi trước ông, ngang khách, còn ông ngồi dưới, nép một bên. Ta không có quyền dại, bị gạt để chừng hối hận đời đã lên meo. Còn Brizeux lúc đời đang lên có lần cao hứng nói: Tôi muốn làm César hay không làm gì hết.
Tâm trí họ bị chiếm thường xuyên bởi hình ảnh người tri kỷ. Một em bé khát nước, tôi nhờ bạn múc cho nó tô nước. Vì thứ thú vị đó mà nhiều bạn trai để hồn lỡ bước trong những giấc mơ đầy bóng gã, chiêm bao lẫn bóng nàng rất tai hại mà tôi sẽ bàn rộng ở một mục sau.
Phần đông bạn trai khác, lo trang sức thì cũng lo nhưng không quá tỉ mỉ thường xuyên như bạn gái. Ưa tiểu thuyết đây không phải là thú say mê tinh thần của người hiếu học, muốn bồi bổ kiến thức. Cũng giống dịp tội nầy, những trường hợp khiêu vũ dễ làm người ta sa ngã vào tội dâm.
Họ liếng xáo, con khỉ nữa. Tôi thấy một nền giáo dục đóng cửa tù gây tai hại không ít. Vấn đề không phải quảng cáo, tuyên truyền cho lão thông các công thức mà tìm hiểu sáng suốt giải quyết thắc mắc, chỉ đường nẻo khôn dại, nêu lý tưởng sống thiện, vạch các phương thế tiêu cực, tích cực để bảo vệ lòng băng tuyết, cần có những nguyên tắc luân lý căn bản, sáng suốt thi hành nhiệm vụ cao cả nầy.
Lớn bao nhiêu không biết nhưng họ tin ngày mai của họ dài như chân trời. Có một số bị hồ nnghi về đức thanh khiết. Họ sống giữa đời mà coi đời như mây nổi, cho trần tục là bàn đạp để bước vào cõi lai sinh vĩnh cửu.
Phải nói tự nhiên họ thích chuyện tình vậy thôi. Chớ những bạn trai chưa vướng Satan phần đông lương tâm tốt đẹp. Người bạn trai có lý tưởng tu hành đứng đắn, tự giải thoát được vòng lao lý nói trên.
Người cha nhiều khi cứng cỏi, khô lạc không thuyết dụ họ được, chớ bà mẹ chân thành, dịu ngọt có thể đi sâu tận cung tương tâm hồn họ. Đó đây khắp thế giới thần duy vật đã ngự trị, đã tiêm nhiễm trong từng đường gân thớ thịt người thời đại óc đ ài các. Ta có thể nói đ àn ông phản bội hay hối hận và nếu được giúp đỡ khôn ngoan sẽ phục thiện.