Thái độ “vô vi” đích thật hàm ý nội tâm không phản kháng và cảnh giác cao độ. Tôi đã nhiều lần nói rõ thái độ cư xử này, nhưng anh ta vẫn không thể thấy rõ. Nó không giản lược cái không hình tướng vô hạn vô biên thành một cá thể hữu hạn.
Bản tính của tất cả mọi vật đều là không. nhưng phải chăng cái khuôn mẫu tâm trí đó chính là con người cô ấy? Phải chăng nó chính là cái tôi của cô ấy? cá tính đích thực của cô ấy có được hìh thành từ quá khứ không? Hãy hướng dẫn cho cô bạn ấy cách hiện trú để quan sát ở phía sau các ý nghĩ và tình cảm của cô. Trạng thái tâm lý sợ hãi hoàn toàn không liên hệ gì với bất cứ mối nguy hiểm cụ thể và thực sự tức thời nào.
Nhưng cái làm tôi ghê tởm nhất chính là sự tồn tại của bản thân mình. Giờ đây bạn là chứng nhân hay là chủ thể quan sát cái quầng chứa nhóm đau khổ. Thay vì thế, hãy dùng nó để giác ngộ.
Bạn đang lắng nghe tôi, hoặc giả bạn đang đọc các dòng chữ này. Hành động này gọi là “quan sát chủ thể tư duy”, hay nói cách khác là lắng nghe tiếng nói trong đầu bạn, hãy hiện diện ở đó như là chứng nhân. Khi ấy người hành khất mới cố cạy cái nắp thùng cũ kỹ ra.
Nhưng nếu nơi bạn cần đến hay những bước đi bạn dự tính thực hiện trong tương lai thu hút quá nhiều quan tâm của bạn đến mức đới với bạn chúng hóa ra quan trọng hơn bước đi bạn sắp thực hiện ngay bây giờ, thì bạn sẽ hoàn toàn quên đi mục đích nội tại của chuyến du hành, vốn chẳng liên quan gì đến nơi bạn muốn đến hay việc bạn muốn làm, nhưng mọi thứ đều liên quan đến cách thức hiện. Vì vậy bạn ngắm nhìn và phán xét hiện tại thông qua con mắt quá khứ, thế là cái nhìn của bạn về hiện tại hoàn toàn bị biến dạng đi, không còn đúng với thực tại nữa. Nếu như các mối quan hệ cung cấp năng lượng để khuếch đại các khuôn mẫu tâm trí vị ngã và kích hoạt cái quầng chứa nhóm đau khổ vào lúc này, thì tại sao lại không chấp nhận sự thậy này thay vì cố thoát khỏi nó? Tại sao không hợp tác với nó thay vì lẩn tránh mối quan hệ hay tiếp tục theo đuổi bóng ma của người bạn tình lý tưởng như là giải pháp cho các rắc rối của bạn, hay như một phương tiện để thỏa mãn tình cảm vị ngã? Cơ hội ẩn giấu bên trong cuộc khủng hoảng sẽ không hiển lộ cho đến khi tất cả mọi sự kiện thuộc một tình huống nhất định được nhận ra và chấp nhận.
Hãy cảm nhận các xúc cảm ấy. Khi bạn trở nên vô tư như vậy, thì chẳng phải có nghĩa là bạn cũng trở nên lãnh đạm với những người khác sao? Những xúc cảm khác có thể khó lòng gọi tên hơn nhiều.
Hãy cảm nhận sự tĩnh lặng sâu bên trong nó. Tại sao hầu hết các tôn giáo đều lên án hoặc chối bỏ xác thân? Dường như các hành giả tâm linh luôn luôn xem thân xác là vật chướng ngại hay thậm chí là căn nguyên của tội lỗi. Tôi là khách lạ đó, tuy chẳng có gì hiến tặng bạn nhưng đang bảo bạn hãy nhìn vào bên trong.
Sự im lặng của đêm khuya, dáng vẻ lờ mờ của đồ đạc trong căn phòng tối, tiếng xe hơi rì rầm từ xa vọng lại – mọi thứ rất xa lạ, rất thù nghịch, và hoàn toàn vô nghĩa đến nỗi tôi cảm thấy ghê tởm mọi thứ. Theo nghĩa đen, xúc cảm có nghĩa là “rối loạn”, nó xuất phát từ tiếng La Tinh emovere có nghĩa là “gây rối”. Những điều kiện bên ngoài vốn đang bị phản kháng cũng có khuynh hướng thay đổi hay được giải trừ nhanh chóng nhờ sự vâng phục.
Một súc gỗ chỉ mới vừa bốc cháy được đặt bên cạnh một súc gỗ đang cháy rất mạnh, sau một lúc chúng được tách ra, súc gỗ thức nhất sẽ bùng cháy mạnh mẽ hơn nhiều. Để vượt ra ngoài tâm trí và tái kết nối với thực tại sâu thẳm của Bản thể hiện tiền, phải cần đến các phẩm chất rất khác biệt nhau như sự vâng phục, không phán xét, tấm lòng rộng mở để cho cuộc sống hiện hữu thay vì phản kháng lại nó, và khả năng bao dung tất cả mọi sự vật bằng sự thấu hiểu đầy yêu thương. Và dĩ nhiên, nếu bạn tấn công hình ảnh ấy, nó sẽ đánh trả lại bạn.
Tiến trình này được Chúa Jesus giải thích trong chuyện ngụ ngôi của ngài về đứa con hư hỏng, bỏ nhà đi hoang, xài phí hết tiền của đem theo, trở nên thiếu thốn cơ cực, rồi vì đau khổ giày vò buộc lòng phải quay về nhà. Đây là khía cạnh cốt yêu của lòng khoan dung. Tuy nhiên, khi nó thống trị tất cả mọi phương diện trong cuộc sống của bạn, bao gồm các mối quan hệ của bạn với những con người khác và với thiên nhiên, thì nó sẽ trở thành loài ký sinh gớm ghiếc, không kiểm soát được, rất có thể nó sẽ hủy diệt tất cả sự sống trên hành tinh này, và sau cùng giết chết cả bản thân nó bằng cách hủy diệt chủ nhân của nó.