Trong một mặt nào đó, sự thay đổi này có vẻ là một điều tốt. Trên hết phải là lòng tốt, sự tình nguyện hiến dâng vì người khác. Tội ác và nghèo đói lan rộng.
Chúng ta ao ước được quay về với giai đoạn ấy và cũng lấy làm khó xử bởi lẽ những hồi ức đó có thể lại là một lời nguyền đối với tương lai. Gregory Peck, trong một cuộc phỏng vấn nhiều năm sau khi con trai ông mất đã nói: «Tôi không nghĩ đến cháu hàng ngày; tôi nghĩ đến cháu hàng giờ mỗi ngày». Nhưng chúng ta cần nhận thức ra rằng những phẩm chất mà chúng ta tự hào nhất rất có thể chỉ chứng tỏ những điều mà chúng ta chưa làm được mà thôi!
Tại sao chúng ta lại ở đây? Tại sao chúng ta lựa chọn cuộc sống như thế này? Tại sao lại phải quan tâm? Câu trả lời tuyệt vọng được chứa đựng trong một cái phanh hãm rất phổ biến là «Gì cũng được». Cuối cùng, nếu người tôi đang nói chuyện có vẻ như đã quá gắn bó với quá khứ và không sẵn lòng để tạo một tương lai tốt đẹp hơn thì tôi sẽ nhanh chóng trở nên thiếu kiên nhẫn. Nhiều người băn khoăn là lũ trẻ đáng giá bao nhiêu? Nay tôi đã biết: 500$.
Thế thì liệu có gì đáng ngạc nhiên không khi người ta có thể có cảm giác nào đó về bổn phận đáp lại về phía con cái? Trong những gia đình như vậy, vai trò trở nên quen thuộc, được xác định rõ ràng và người ta có ấn tượng là đang xem một vở kịch được diễn tập rất kỹ, trong đó mỗi diễn viên đã trở nên quá quen thuộc với vai diễn đến nối ý nghĩa về việc hạ màn và làm việc khác đã khuấy lên trong lòng họ một nỗi lo lắng quá độ. Con số lính Mỹ bị chết trong thực tế đã lên tới 58000 người.
Tuổi già thường được coi là thời khắc của sự lên ngôi. Người đàn ông cần một điều gì đó thư giãn, giải trí và anh ta đánh giá cao người phụ nữ ở chỗ ít bận rộn và mang tính tự phát hơn mình. Nếu chúng ta tiếp cận người khác với một thái độ nghi ngờ và thù địch, họ chắc chắn sẽ đáp lại chúng ta tương tự như vậy do đó càng khẳng định sự mong đợi được hạ thấp đi của chúng ta.
Trong khi đó, những nguy cơ thực sự đối với hệ thống phúc lợi xã hội của chúng ta - hút thuốc, ăn quá độ, không thắt dây an toàn, sự bất công trong xã hội và những người mà chúng ta đã bầu vào các công sở - thì lại khơi dậy rất ít nỗi lo lắng. Những hành vi quen thuộc nhất trong việc chống lại sự thay đổi là những hành vi liên quan đến những người nghiện một thứ gì đó: uống rượu, hút thuốc, nghiện ma tuý. Sự ám ảnh, do đó, là một niềm tin có tính tự kỹ, không làm người khác rung động.
Nếu không, chúng ta có thể nhường chỗ cho học thuyết «bất khả tri» tội nghiệp và giao bản thân cho những ẩn số mà ta nỗ lực tưởng tượng ra vài ý nghĩa trong những nhịp điệu vô tận của sự tồn tại: Cuộc sống và cái chết, mơ ước và tuyệt vọng và bí ẩn đau lòng của những lời cầu nguyện không được đáp lại. Điều này nghe có vẻ dễ nhưng tôi đã thấy nhiều người không biết cách nối kết một mối quan hệ giữa hành vi và cảm xúc. Nếu thực ra không ai đang đợi chết lại ao ước họ có thể có nhiều thời gian hơn ở trong công sở thì điều gì khiến chúng ta làm điều đó như điên như cuồng ngay vào lúc này?
Thế thì cái gì vẫn còn lại? Đây là câu hỏi đáng phải suy nghĩ. Lối giải thích cho sự chối bỏ đó thường là «Tôi mà già như thế thì tôi cũng tuyệt vọng thôi». Những gì có thể được coi là hình ảnh của lòng độc đoán hay thậm chí là dễ dãi quả thực lại giống như cái vòng kim cô để nuôi dưỡng bọn trẻ trong đó.
Những sự thay đổi vĩnh viễn này là di sản họ để lại, là món quà của họ cho ta. Trước khi chúng ta làm cái gì, chúng ta cần phải có khả năng hình dung ra nó. Mỗi cuộc đời đều có những mất mát riêng.
Cuối cùng, trong khi tranh đấu để vượt qua những lối cư xử bệnh hoạn bằng cách sử dụng lô gích, người ta thường phải đương đầu với thực tế là sự thờ ơ vô hình. Người đàn bà coi người đàn ông có óc tổ chức và cương quyết kia như một sự thăng bằng đầy hứa hẹn giúp cô ta chỉnh lại những xu hướng bột phát của mình. Thực ra nó là một câu chuyện ta kể về chính quá khứ của mình, đầy những hình ảnh méo mó, những điều mơ tưởng và những ước mơ không thành.