Quầng đau khổ cá cá nhân của mỗi người cũng dự phần vào cái quầng chứa nhóm đau khổ tập thể này. Tri kiến về chiều kích bất tử này, tức bản tính đích thật của bạn, là phương diện kia của lòng trắc ẩn. Sự thanh thản nội tại của bạn không tùy thuộc vào nó.
Tình hình này được gọi là nằm mộng tỉnh táo (lucid deaming), có thể thú vị và hấp dẫn, nhưng nó vẫn không giải thoát bạn được. Tôi cũng không thích những cụm từ ấy. Cái tích cực vốn đã ngầm chứa đựng bên trong nó cái tiêu cực chưa hiển lộ ra.
Hãy chú tâm vào khoảnh khắc hiện tại, hãy tỉnh thức. Bạn lại là tâm trí con người, nhưng giả vờ là con người đích thực, tương tác với một tâm trí khác, cùng nhau đóng một vở bi kịch gọi là “tình yêu”. Chỉ có bạn mới có thể làm việc này.
Thế giới cũng tiếp tục hiện hữu đối với bạn, nhưng nó sẽ không còn trói buộc bạn nữa. Hãy quan sát tâm trí. Thế nhưng, khi bạn không lưu trú ở cơ thể mình, xúc động có thể tồn tại bên trong cơ thể nhiều ngày, hay nhiều tuần lễ, hay kết hợp với các xúc động khác có cùng tần số dao động vốn đã hòa nhập vào nhau để trở thành cái quầng chứa nhóm đau khổ.
Khi bắt đầu suy nghĩ trở lại, ý nghĩ của bạn sẽ tươi nhuận và sáng tạo. Tâm trí của bạn sẽ ưa thích hay không ưa thích hình tướng của họ, và hình tướng này vốn không chỉ là thân xác của họ mà còn bao gồm tâm trí của họ nữa. Trách nhiệm của bạn lúc ấy là không tạo thêm đau khổ nữa.
Bất kể sự việc gì xảy ra ở bên ngoài, bạn vẫn cảm nhận được nó như là sự an bình sâu sắc ở đâu đó trong bối cảnh cuộc sống, như là sự tĩnh lặng không bao giờ rời bỏ bạn. Cảm nhận sự tĩnh lặng bên trong. Không ai chọn lựa sai trái, xung đột, hay đau khổ.
Lúc ấy bạn có thể để cho xúc cảm hiện hữu ở đó mà không bị nó chi phối. Mười đến mười lăm phút là đủ rồi. Hơn nữa, bao lâu bạn còn bị đồng hóa với tâm trí của mình, thì tự ngã vẫn luôn điều khiển cuộc sống của bạn, như đã nêu ra trước đây.
Hoặc có lẽ chính thành công của bạn trở nên trống rỗng và vô nghĩa, và do đó hóa ra thất bại. Thông đạt chân thật là đồng cảm – là hiện thực cái nhất thể, là tình yêu. tâm trí của bạn đang ra sức biến cái không thành một vật gì đó, thành cái Hữu.
Quan sát từ một bình diện cao hơn, hai mặt đối nghịch tiêu cực và tích cực là hai mặt của cùng một đồng tiền, nếu thuộc về nỗi thống khổ căn bản vốn bất khả phân ly với trạng thái ý thức vị ngã bị đồng hóa với tâm trí. Ông cứ luôn nói về trạng thái hiện trú như là chìa khóa cho vấn đề. Bạn không thể làm luận án tiến sĩ về cái “không”.
Tìm hiểu quá khứ và do đó hiểu rõ lý do khiến cho chúng ta làm một số việc, phản ứng theo một số cách, hay tại sao chúng ta bất thức tạo ra loại bi kịch, các khuôn mẫu đặc biệt trong các mối quan hệ của mình, và vân vân, chẳng phải là hữu ích đó sao? Các vấn đề của tâm trí không thể giải quyết được ở bình diện tâm trí. Đừng để bị vướng mắc vào các từ ngữ, bởi vì từ ngữ chẳng qua là phương tiện để đạt được cứu cánh.