Hóa ra có rất nhiều độc giả ở tuổi trưởng thành của Nhật Bản, từ những bậc phụ huynh học sinh, những giáo viên cho đến những nhà lãnh đạo quản lý cấp cao của nhiều tập đoàn lớn đều đang khao khát tìm kiếm một phương pháp hướng dẫn những kỹ năng giải quyết vấn đề đơn giản và hiệu quả. Bước tiếp theo là đánh giá tầm quan trọng của từng yếu tố. Kết luận đi học rất vui được tạo nên bởi những nhận xét riêng biệt nhưng có liên quan đến nhau như chơi thể thao ở trường rất vui, ăn trưa rất vui và lớp học rất vui.
Chàng không thích tìm hiểu nguyên nhân gốc rễ của vấn đề, cũng không có thói quen cân nhắc những phương án thay thế. Bằng cách chú trọng vào cả hai mục tiêu, Cà Tím và Đậu Phụ đã sử dụng những hiểu biết của mình thu nhận được từ quá trình phân tích. Mỗi giáo viên chỉ mất không đầy ba phút để hoàn tất những câu hỏi.
Ngày hôm sau, Kiwi theo dõi mục tin tức thể thao buổi chiều và đó cũng là một thói quen hàng ngày của cô bé. Lập bảng kế hoạch này trước khi bắt đầu khảo sát sẽ tăng hiệu suất giải quyết vấn đề của bạn lên đáng kể. Ở biểu đồ bên dưới, kết quả kinh doanh của Cliff vượt xa những bạn hàng khác.
Ý tưởng thứ hai không đủ cụ thể, và ý tưởng thứ ba có vẻ quá may rủi. Bạn không nhất thiết phải tự mình tìm ra mọi thứ. Giải quyết vấn đề là một quá trình có thể chia nhỏ làm bốn bước: (1) hiểu rõ tình huống; (2) xác định nguyên nhân gốc rễ của vấn đề; (3) thiết lập kế hoạch hành động hiệu quả; và (4) triển khai thực hiện kế hoạch cho đến khi vấn đề được giải quyết, đồng thời đưa ra những điều chỉnh nếu cần.
Hóa ra có rất nhiều nguyên nhân có thể xảy ra chứ không chỉ có một nguyên nhân. Thế nên tôi quyết định rời khỏi McKinsey để viết cuốn sách này và giảng dạy trực tiếp cho các em học sinh. Tuy vậy, cả khen ngợi và chê bai đều rất quan trọng nếu bạn thật sự muốn cải thiện mình.
Huấn luyện viên Jones nói: Nghe này, ông ấy là trưởng phòng tiếp thị của hãng Nike. Giờ đây Cà Tím và Đậu Phụ đã hiểu rõ căn nguyên của vấn đề. Mỗi khi đặt ra mục tiêu, bạn hãy tập thói quen tự hỏi: Mình thật sự muốn đạt được điều gì? Khi nào mình sẽ đạt được? Mình cần những điều kiện cụ thể nào đây?.
Cô Mơ Mộng cũng không đạt được mục tiêu. Khi tiến hành công việc dạy dỗ bọn trẻ, tôí không mở đầu bằng cách dạy những kỹ năng trong cuốn Người thông minh giải quyết vấn đề như thế nào? trên lớp. Nhìn vào tháp này, ta thấy ngay được giả thuyết chính (tôi có thể mua một chiếc máy vi tính cũ hiệu Apple giá 500 đô-la trong vòng 6 tháng) và những điều kiện cụ thể (làm thế nào) dưới chân tháp để hỗ trợ cho giả thuyết chính.
Nguyên nhân hợp lý của giả thuyết này là Đường sá sẽ kẹt xe lắm vì hôm nay đang có đợt đại hạ giá sau lễ Tạ ơn. Hàng ngày cô lừa bóng, dắt bóng trên đường đến trường, dù trời mưa hay nắng. Bạn làm được không? Dưới đây là một sơ đồ cây Có/Không giúp giải thích tại sao bạn lại ngủ quên.
Trong ví dụ này, chúng ta sẽ sử dụng phương pháp đánh giá ba cấp độ, từ +++ tức rất hấp dẫn đến + là không hấp dẫn. Bạn không nhất thiết phải tự mình tìm ra mọi thứ. Sự đánh giá của mình có chính xác không? Dựa vào những thông tin nào mà mình đánh giá như thế? Nó có chính xác và được cập nhật không hay chỉ dựa vào chủ quan? Mình nên làm gì để những lựa chọn này thêm hấp dẫn?
Trong buổi tập sáng thứ Bảy, huấn luyện viên Jones gọi Kiwi đến hỏi thăm. Mọi chuyện bắt đầu khi nàng Nấm xem ban nhạc The Rolling Stones biểu diễn ở quảng trường Madison. Hai giải pháp có thể là: (1) tăng diện tích nắp lọ hay (2) tăng lượng hạt tiêu rơi ra khỏi nắp lọ.