Một phần lớn thưa: chuyện đâu còn có đó. Gương mặt mất đi nhiều nét ấu trĩ bây giờ nở nang hơn, có nhiều mơ mộng và pha lẫn chút buồn. Bị thứ tinh thần đó mà bạn trai, dù muốn dù không, mang tật mâu thuẫn.
Còn của bạn trai? Cứ chung mà nói, bạn trai lúc bé quá thì vô tư đối với vấn đề luân lý. Tiếng nên người tôi hiểu một nghĩa khá rộng. Như xương vai có hai trung tâm lắt léo dính lại từ 16 đến 18 tuổi.
Cách chung thì bạn trai không lanh bằng bạn gái. Họ thường ghét và tránh xa hạng nầy. Thật là tất cả những gì vô duyên, phát xuất tự tâm hồn nông nỗi mất dạy.
Song họ đã có một hay nhiều tinh thần mà họ đã thề 'trăm năm tạc một chữ đồng đến xương. Sự mất ăn mất ngủ nhiều khi gây tai hại đến tâmtính của họ không ít, những lúc thiếu thời mà cả đến lúc họ lão thành. Họ không có ác tâm khinh người.
Tôi có dịp tiếp xúc với một số người nọ tôi cho là điển hình nhất trong sự sợ vợ. Có bộ phận lớn lên cách độc lập. Trong gia đình họ ít nói.
Nhiều bạn gái bị sa lưới thứ bạn trai ác độc mà có tướng diện chồn già nầy. Nhưng sau khi tình yêu đã đến cho đôi trai tài gái sắc ấy, nó bỗng bị bóng ma chia ly hăm dọa. Nói cho họ biết không nên khinh người nhưng phải trọng mình.
Điều tôi bàn ở đây căn cứ vào sự so sánh tâm lý bạn trai với tâm lý bạn gái coi cái nào hướng nội hay hướng ngoại nhiều hơn. Trong khối bạn trai nói trên có một số ít tâm hồn sống giữa xã hội vừa cảm thấy mình cô độc, vừa tìm lý tưởng như bao nhiêu kẻ khác mà có đầu óc rất độc lập đến có ý tưởng thiên chấp. Họ đứng hằng nữa giờ để nắm một mâm trăng sáng rực những mộng trên trời rằm.
Jean Le Presbytre gọi sự mê sách của các bạn trai mà tôi nói rõ tiểu thuyết ở đây là cơn khủng hoảng. Đại để một bà mẹ hiền có thể thân mật nói: con, để mẹ nói con nghe những điều cao cả nầy nghe. Không, tôi vẫn kêu họ là phái mạnh một phần nào.
Nhờ thân thể chu đáo luyện tập mà họ sẽ làm nhiều việc có ích cho đời. Đức tế nhị cũng lệch lạc vì sự ê chề của thú xác thịt, của tật thày lay. Sang thời thanh niên, lòng tự ái xen vào, bạn trai có thể nhớ những lời chỉ trích và lo âu.
Bạn trai thân mến! Bạn thấy chưa, Đấng Quan phòng trong chương trình tình yêu bao la đã từ đời đời nghĩ đến giá trị của đời bạn. Họ thích vẻ đẹp của con nít có duyên. Nó không phải là một trò chơi.