Tim chóng lớn hơn lồng ngực nên vì đó có nhiều bạn trai từ 17, 18 tuổi to con mà mặt hơi tái vì thường bị mệt do trái tim ít tự do hoạt động trong lồng ngực nẩy nở không kịp. Thỉnh thoảng lấy tay thăm mái tóc coi có rối bậy không? Vừa nói vừa liếc áo quần coi. Nó mổ xẻ việc ác mà cũng cắt xén được chuyện thiện: hãy lợi dụng nó chớ đừng để nó chỉ huy mình.
Nhưng thưa bạn tôi biết sớm muộn vấn đề nầy sẽ đặt ra cho bạn, đặt ngay trong tâm hồn bạn. Cà hai đều có giá trị chữa bịnh rét nhưng cách chữa hơi khác. Tu đây là sự nhận thức sáng suốt về vũ trụ, về nhân sinh, sự tận hiến phải tự ý.
Nếu xét mặt tình cảm thì tôi nhất quyết bạn trai là phái yếu chớ không phải là bạn gái. Tôi hỏi em về tương lai em làm thinh, tôi hỏi thêm, em lắc đầu, tôi hỏi thêm nữa em khóc. Nói xấu, chỉ trích kẻ bội bạc không tiếc lời.
Trở lên tôi mới đề cập lương tâm tự nhiên của bạn trai. Năng lực chú ý của họ bị chi phối bởi bao nhiêu sức mạnh cám dỗ của các vấn đề thời cuộc, của màn ảnh, sách báo, tuồng, kịch, quảng cáo và nhất là bởi ái tình. thì con chim bằng ấy đã đáp một vườn lòng khác.
Khuyết điểm của người dân, của hạ cấp ta có bổn phận êm dịu xây dựng chớ không có quyền bắt buộc trở thành người xấu như họ bằng lối hạ nhân cách mình xuống để ăn nói cộc cằn, thô bỉ, vô tình tố cáo mình và chánh phủ mình đại diện phục vụ là mù quán, phản dân. Ai đi con đường trí thức, ra đời đều cám ơn những nhà giáo khi xưa nghiêm khắc bắt mình học thuộc lòng nhiều đoạn văn hay, thơ hay, danh ngôn, công thức toán lý hóa, các niên hiệu, nhân danh, địa danh. Người, bạn đã biết gồm thể xác và tinh thần.
Cũng không phải là cách giải trí của người cao tuổi từng trải cuộc đời, muốn giết thời giờ chờ bữa trưa, buổi tối bằng cách đọc Tam quốc, Le Cid, Don Quichotte, Comedi devine, Hliade. Phải nói hai phái bổ túc cho nhau về mọi mặt từ đời sống vật chất đến tinh thần, tâm đức và xã hội. Tôi biết được nhiều trung học sinh chuyên môn trốn học, chép khóa của giáo sư cho về để mốc, thi rớt lên rớt xuống mà ngày tới tối cứ xây mộng vàng làm lớn.
Thượng đế chúc lành cho họ và nói cùng họ rằng: Hãy lớn lên, hãy sinh sản, chiếm đầy trái đất. Chú ý hiểu theo nghĩa tâm lý học là tạo một thinh lặng trong tâm hồn, tập trung tinh thần, tập trung tinh thần vào vấn đề quan sát, suy nghĩ, hiểu biết hay giải quyết. Đừng vì một vài khuyết điểm do bảntính mà kết án rằng họ lãnh đạm.
Thật lạ, Triết học thì bạn trai có lẽ chưa thông, nhưng họ ưa có thái độ triết gia, hiểu theo nghĩa không hay, khi thấy bao nhiêu khuyết điểm của xã hội. Họ thoáng qua là biết ý mẹ và có thể lục phá. Cánh rừng tình cảm của họ bị bóng tối tội lỗi ẩn núp nhiều hơn là ánh sáng của đạo lý, của bổn phận nên người.
Cha mẹ khi dốt tâm lý họ thì chưởi đánh họ một ngày không biết mấy chục lần. Cầu xin Thượng đế cho tìm được người bạn tâm giao lý tưởng để giúp nhau làm nên trên đời. Có khi giả bộ khiêm tốn cho sự khen được gia trọng.
Nếu hỏi họ sợ ai thì họ lúng túng, khó trả lời. Chúng ta sẽ bị những người xung quanh xa lánh, thù hại và nhất lá óc ấy, làm cho chúng ta nông nỗi, nghèo nàn đi dần dần. Bà thánh Maria Gorếtti vì được phong thánh vì dám chết khiết bạch dưới lưỡi dao oan nghiệt của chàng Alexandre, tôi không dám xin bạn tiêu diệt ái tình trong bạn đâu.